LTO Nederland is verbolgen over enkele voorwaarden die zijn opgenomen in de regeling gerichte opkoop rond Natura 2000-gebieden. Die is deze week gestart. 'Een feitelijk beroepsverbod is onacceptabel', verklaart LTO-bestuurder Trienke Elshof.
Een veehouder die deelneemt, mag op een andere plek niet meer verder als boer. 'Deze regeling zet in op krimp van de beroepsgroep', geeft Elshof aan. Met de regeling kunnen provincies veehouderijbedrijven in de buurt van Natura 2000-gebieden opkopen op vrijwillige basis.
Daarmee kan natuur worden hersteld, stikstof worden gereduceerd en tegelijkertijd wil landbouwminister Carola Schouten het mogelijk maken om hiermee de PAS-melders te legaliseren. Er is in eerste instantie een bedrag van 100 miljoen euro mee gemoeid. In totaal is er voor de regeling 350 miljoen euro beschikbaar.
Vestigen of overnemen
In de regeling is de bepaling opgenomen dat deelnemende veehouders niet elders in Nederland een veehouderij vestigen of overnemen, ook niet via een deelneming van de veehouder in een vennootschap, samenwerkingsverband of andere manier.
Elshof denkt dat de regeling niet aantrekkelijk is voor veel veehouders. 'Vooropgesteld: met het beschikbare budget kun je meestal meer bereiken met investeringen in innovatie dan met saneren. Als je 'piekbelasters' vrijwillig uitkoopt, moeten de voorwaarden wel voldoende aantrekkelijk zijn. Hoewel er ook in deze regeling nog de nodige onduidelijkheid zit, valt het op dat agrariërs die zich uit laten kopen praktisch gezien een beroepsverbod accepteren. Dat kan niet de bedoeling zijn van de stikstofreductie plannen van het kabinet.'
Geen zoden aan de dijk
Elshof denkt dat de regeling ook voor het legaliseren van PAS-melders geen zoden aan de dijk zet. 'LNV zet de opkoopregelingen in om PAS-meldingen te legaliseren. Daarvoor is het noodzakelijk dat een opgekocht bedrijf in de buurt ligt van PAS-melders. Voor sommige regio's en individuele bedrijven helpt dit dus niet en het zal bovendien heel lang duren voordat er een oplossing in zicht is. Waarschijnlijk jaren.'
Sinds in mei 2019 de PAS-wetgeving werd afgeschoten door de Raad van State zitten enkele duizenden bedrijven buiten hun schuld in een illegale situatie. Onder de PAS-wetgeving volstond een melding van bedrijfsactiviteiten. Nu is een natuurvergunning nodig.
Verkeerde volgorde
LTO vindt dat de overheid de verkeerde volgorde hanteert bij het oplossen van het stikstofprobleem. De boeren belangenbehartiger vindt dat als eerste de PAS-melders gelegaliseerd moeten worden die ter goeder trouw hebben gehandeld. Daarnaast is er een goed registratiesysteem nodig voor stikstofrechten en -transacties. Bovendien vindt LTO dat bij stikstofreductie de nadruk moet liggen op innovatie. 'De uitkoopregeling loopt daar dus op vooruit.'
Er is volgens LTO nu nog veel onduidelijk over de regeling. Zo is niet helder of de ondernemer bijvoorbeeld een klein deel van de ammoniakrechten mag houden, om bijvoorbeeld paarden te houden. Ook is niet helder welke kosten de veehouder precies vergoed krijgt. Voor geïnteresseerde boeren is het verder lastig om op basis van de gepubliceerde regeling een inschatting te maken of ze in aanmerking komen.
Weinig animo
Elshof denkt dat er weinig animo voor de regeling zal zijn. 'De regeling zal zo sterven in schoonheid. Op deze manier gaat het niet vliegen. Daarmee wordt het stikstofprobleem niet opgelost en komt er ook geen uitzicht voor de PAS-melders. In plaats daarvan zou het beter zijn om ook technische bronmaatregelen in te zetten om PAS-melders te legaliseren. Dat is nu niet mogelijk. Maar dat is wel veel laagdrempeliger en dus sneller te realiseren.'
Een woordvoerder van de minister laat weten dat er veel vragen binnenkomen over het verplicht stoppen. Dat dit is opgenomen in de regeling heeft te maken met regels over de besteding van overheidsgeld. Het ministerie komt in de loop van de dag met een een verduidelijking. Er is geen uitgebreide inventarisatie gedaan naar het animo voor de regeling. 'Wel weten we vanuit de provincies en de gebiedsgerichte aanpak dat er animo voor een dergelijke regeling is.'
Stoppende boeren
De woordvoerder verwacht geen problemen met de regel dat veehouders niet op een andere locatie hun beroep mogen voortzetten. In de praktijk zal het vooral gaan om stoppende boeren zonder opvolging.
Bovendien is het een vrijwillige regeling. Niemand is verplicht om aan de regeling deel te nemen. Verder is het budget van 350 miljoen euro beperkt, weet de woordvoerder. 'Je kunt daarmee dus gericht de bedrijven uitkopen voor wie het wel interessant is.'
Comentários