Dierenleed Minister Adema wil een wetswijziging negeren en zelf afspraken maken met de boeren over ‘dierwaardige veehouderij’.
Met een „hele bijzondere list” zet minister Piet Adema (Landbouw, ChristenUnie) volgens de Partij voor de Dieren (PvdD) de Tweede en Eerste Kamer buitenspel bij de aanpak van dierenmishandeling in de veehouderij. „Een schoffering van het parlement”, noemde PvdD-Kamerlid Leonie Vestering het donderdag tijdens een Kamerdebat. „Onacceptabel en harteloos.”
Het draait om een omstreden wijziging van de Wet dieren, die vorig jaar voor ophef in de media, politiek en onder boeren zorgde. Oppositiepartij PvdD ziet dit eigen, aangenomen amendement als het einde van de huidige intensieve veehouderij in Nederland – en al snel, per 1 januari 2023. Kamerlid Derk Boswijk van coalitiepartij CDA daarentegen noemde het donderdag „misschien het slechtste amendement ooit in onze parlementaire geschiedenis”.
Volgens het amendement-Vestering is dieren leed toebrengen om ze te huisvesten geen „redelijk doel” en dus verboden. Dieren moeten genoeg ruimte, daglicht en zwemwater krijgen voor hun natuurlijke gedrag; de stal en het hok moeten aan dieren worden aangepast en niet andersom.
Geen opeengepakte kippen en eenden, varkens, koeien en geiten in de intensieve veehouderij meer, dus. Geen staarten, hoorns, tenen of snavels meer die worden afgebrand, afgeknipt of afgezaagd om te voorkomen dat boze dieren elkaar verwonden, met infectiegevaar.
In 2002 en 2007 stelden de kabinetten Kok-II en Balkenende IV al dat het „soorteigen gedrag” van dieren in de veehouderij centraal moest komen te staan, memoreerde de PvdD. Het amendement moest daar na twintig jaar invulling aan geven.
Hamerstuk
Demissionair minister van Landbouw Carola Schouten (ChristenUnie) was tegen, maar in mei vorig jaar stemde de Tweede Kamer in met een meerderheid van 81 zetels. Het kabinet Rutte-IV was er nog niet, en ook de huidige coalitiepartij D66 stemde destijds voor. De Eerste Kamer deed het voorstel af als hamerstuk en het aangenomen amendement werd in het Staatsblad gepubliceerd.
Wat alleen nog ontbrak om de wetswijziging van kracht te laten worden, was een officiële handtekening van de minister van Landbouw.
Na de stemmingen ontstond er verwarring en kwam er kritiek los, met name vanuit rechtse partijen. Gold het amendement naast vee óók voor huisdieren, en kon je dan nog wel je hond aan de lijn uitlaten of konijnen in een hok houden?
De nieuwe minister van Landbouw Adema is ook kritisch over het amendement, al vindt hij dat de veehouderij moet veranderen. „Dieren zijn geen dingen” en „je moet goed voor ze zorgen”, zei hij tijdens het Kamerdebat. De een noemt dat rentmeesterschap, de ander duurzaamheid, voegde hij toe.
Het kabinet heeft het amendement juridisch laten toetsen en met de agrarische sector gepraat. Conclusie: wetswijziging onuitvoerbaar
Maar het kabinet heeft het amendement-Vestering juridisch laten toetsen en met de landsadvocaat, justitie, deskundigen en de agrarische sector gepraat. Conclusie: de wetswijziging is onuitvoerbaar. Zo’n ingrijpende hervorming van de landbouw is niet in een jaartje te regelen. Het amendement is ook te onduidelijk over welke dieren het betreft, wat verboden is en wat natuurlijk gedrag precies is. Het kabinet vreest dat veehouders verwikkeld raken in onvoorspelbare rechtszaken.
Adema wil het amendement van de PvdD nu wel in gang zetten – per 1 januari 2024 in plaats van 2023 –, maar hij wil begin volgend jaar tegelijkertijd een nieuw wetsvoorstel met regels voor veehouderijen indienen, waarmee het amendement al bij voorbaat komt te vervallen.
In plaats van dat amendement wil Adema samen met de sector tot een convenant over dierwaardige veehouderij komen: met onder meer belangenorganisaties voor land- en tuinbouw, varkens, pluimvee, zuivel en de supermarkten. Normen die hieruit voortvloeien wil hij onderbrengen in lagere regelgeving, schreef Adema vrijdag in een Kamerbrief.
Boze boeren
Dat convenant sluit aan bij het ‘Landbouwakkoord’ dat Adema ook met boeren wil sluiten, over de aanpak van stikstof en de toekomst van de landbouw. Om te voorkomen dat weer protesten van boze boeren uitbreken, zet zijn departement in op stille diplomatie, waarbij de Tweede Kamer op afstand staat.
Hier zit het gevoelige punt voor de Partij voor de Dieren. „De Kamer wordt als mede-wetgever aan de kant geschoven”, zei Vestering donderdag. „In plaats daarvan mag de agro-industrie de wet herschrijven” en het „wanneer en hoe” bepalen.
In plaats van de Tweede Kamer als mede-wetgever mag de agro-industrie de wet herschrijven Leonie Vestering Kamerlid PvdD
Het gaat echt niet alleen om agro-partijen, wierp minister Adema in het debat tegen. Het convenant zou worden gesloten met een evenwichtige samenstelling van diverse partijen. „Eén partij”, reageerde Vestering. Alleen de Dierenbescherming wordt genoemd in de Tweede Kamerbrief.
Vindt u dit proces democratisch zuiver, vroeg Vestering ook aan de minister. Het is straks aan de Kamer om te stemmen over zijn nieuwe wetsvoorstel, antwoordde Adema.
Voor dat wetsvoorstel lijkt bij voorbaat een meerderheid te zijn, omdat D66 het eens is met Adema. Niet omdat D66 nu een coalitiepartij is, zegt Kamerlid Tjeerd de Groot desgevraagd, maar omdat het amendement om nadere uitwerking vraagt. „Het had ietsje preciezer gekund”, zegt De Groot achteraf over de wetswijziging van de Partij voor de Dieren.
„Een convenant mag geen handjeklap zijn”, zegt De Groot. „Het mag absoluut niet verwateren.” Met wetenschappelijke onderbouwing en draagvlak in de sector denkt hij dat het een basis is om een einde te maken aan „fabriekslandbouw”.
Wat verstaat D66 dan onder natuurlijk gedrag van dieren, vroeg GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet. Moeten we dan nog steeds kalveren van koeien scheiden, zodat ze melk kunnen maken voor mensen? „Ik vind het nogal wat, een kind afpakken van een dier”, vulde Bromet zelf in. „Terwijl ik wel gewoon ’s ochtends mijn cappuccinootje drink.”
Uiteindelijk zijn de meeste mensen voor diervriendelijke landbouw, zei CDA’er Boswijk, maar kopen ze wel in de supermarkt een kiloknaller.
コメント