„Laat je als veehouder niet onder druk zetten door je provincie wanneer deze dreigt met onteigening. Onteigenen vanwege een te hoge stikstofuitstoot is juridisch namelijk onmogelijk. Om een veehouderij te kunnen onteigenen, moeten er andere beweegredenen zijn dan alleen stikstof”, zegt John Spithoven van Stichting Stikstofclaim.
Na de stikstofplannen van het kabinet overheerst ontgoocheling. „Binnen een jaar drieduizend ‘zogenaamde’ piekbelasters opkopen, verplaatsen, laten extensiveren of innoveren, is onhaalbaar”, zegt voorzitter John Spithoven van Stichting Stikstofclaim. Waar veel veehouders vrezen voor onteigening, stelt hij hen gerust. „Onteigenen vanwege een te hoge stikstofuitstoot is juridisch onmogelijk. Om een veehouderij te kunnen onteigenen, moeten er andere beweegredenen zijn dan alleen stikstof.”
Spithoven gaf maandagavond 28 november een presentatie op de bijeenkomst van de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP) in Nijkerk (GD). Hij somde daarin de belangrijkste punten voor veehouders op die afgelopen vrijdag naar voren kwamen bij de stikstofplannen van het kabinet:
Piekbelasters: 3000 bedrijven opkopen/verplaatsen/innoveren/extensiveren/dwang
Zoneringen/grondgebonden veehouderij
PAS knelgevallen/schadevergoeding/handhaving
Grondwaterpeil verhoging in veenweide gebieden
Actieve regie bij grond en emissiehandel/voorkeursrecht/Omgevingswet
Intern en extern salderen/passende beoordeling
Latente ruimte/Rav problematiek
Geen definitie
Boeren en industriële bedrijven in de buurt van Natura 2000-gebieden moeten binnen een jaar aan de slag met de reductie van de stikstofuitstoot. De regering praat in de Kamerbrief over 2.000 tot 3.000 piekbelasters. Dit is een veel grotere groep dan de 500 á 600 die Johan Remkes in zijn rapport noemde. „Binnen een jaar 2.000 tot 3.000 ‘zogenaamde’ piekbelasters opkopen, verplaatsen, laten extensiveren of innoveren, is onhaalbaar”, reageert Spithoven. Hij is woest over dit plan.
„Ten eerste is er nog geen definitie van wat een piekbelaster is. Als Stichting Stikstofclaim hebben we die meermaals aan het kabinet gevraagd. In verschillende Kamerbrieven komt het kabinet hierop terug, waardoor we nu al drie keer een andere definitie hebben. Eerst moet duidelijk zijn wat een piekbelaster is.”
Intensieve veehouderij
„Het kabinet zet vooral in op opkoop”, vult NVP-voorzitter Bart-Jan Oplaat aan. „Zijn doel is de Nederlandse veestapel minstens te halveren. Varkens, pluimvee en de rest van de intensieve veehouderij moeten in de ogen van het huidige kabinet zo snel mogelijk het land uit. De grote bijdrage van de landbouw aan de Nederlandse economie en de werkgelegenheid worden hierbij buiten beschouwing gelaten. Er mogen nog wel een paar koeien blijven in Nederland, zodat een burger af en toe koeien in de wei ziet wanneer hij fietst in het buitengebied.”
„De Regeling ammoniak en veehouderij (Rav)-lijst staat bij de rechter ter discussie”, vervolgt Oplaat. „Bij meerdere ammoniak reducerende systemen vraagt de rechter zich af of de werkelijke emissiereductie wel zo veel is als de Rav-lijst aangeeft. Dit is het geval bij diverse luchtwassers in de varkenshouderij en meerdere emissiearme vloeren in de melkveehouderij. Zo lang de Rav-lijst ter discussie staat, kunnen actiegroepen zoals Mobilisation for the Environment (MOB) vergunningen bij de rechter tegenhouden en is innovatie geen optie voor veehouders.”
Extensiveren is volgens Oplaat geen optie voor veel pluimveehouders. „Of dit op een winstgevende manier mogelijk is, moet nog blijken. Los van het feit of pluimveehouders dit willen om minder kippen te houden en bijvoorbeeld een camping te beginnen. Daarnaast loopt het vast wat betreft vergunningverlening doordat de Rav-lijst ter discussie staat. Voor extensivering moet je namelijk langs het vergunningsloket. MOB kan de vergunning via de rechter tegenhouden, waardoor een bedrijf niet kan extensiveren door bijvoorbeeld van 80.000 naar 30.000 leghennen te gaan. De vraag is ook of de overblijvende stikstofruimte verkocht kan worden. Dit kan nog niet omdat de doelen van stikstofreductie nog niet zijn gehaald. Daarom is opkoop de enige optie voor veehouders, met de staat als enige koper die daardoor de aankoopprijs kan drukken.”
Stikstofmoeras
„Als sector hebben we meerdere oplossingen aangedragen om Nederland uit het stikstofmoeras te trekken. Zo is stikstofreductie via innovatie veel goedkoper dan opkoop van veehouderijen. Maar het kabinet wil geen oplossing. De veehouderij moet hoe dan ook halveren. Stikstof is slechts een afleidingsmanoeuvre”, zegt Oplaat.
Spithoven beaamt zijn verhaal. ‘Moet een pluimveehouder investeren in innovaties om de stikstofuitstoot van zijn bedrijf te reduceren?’ was een vraag uit de zaal. „Nee, niet doen”, adviseert Spithoven. „Wanneer je nu de ammoniakuitstoot verlaagt, houd je zogeheten latente ruimte over. Je hebt wel een vergunning voor een bepaalde hoeveelheid ammoniakemissie, maar stoot minder uit. Die latente ruimte wil het kabinet afpakken. De oude hoeveelheid ammoniakemissie mag je nooit meer uitstoten. Dit zet toekomstige bedrijfsontwikkelingen in de weg. Dus investeer nu niet in innovatie maar zet bedrijfsontwikkeling een tijdje in de ijskast. Wacht de gevolgen van de stikstofplannen voor de veehouderij af. In de toekomst kun je mogelijk je bedrijf wel weer ontwikkelen.”
„Het kabinet wil niet alleen de latente ruimte van vergunde maar niet gebouwde stallen afpakken, maar ook latente ruimte van bestaande”, vult NVP-secretaris Aalt den Herder aan. Met NVP-voorzitter Oplaat sprak hij hier meermaals over met het kabinet. „Veel vleeskuikenhouders schakelen dit jaar om naar één ster Beter Leven vleeskuikens. Door de lagere bezetting halveert hun opzetaantal ten opzichte van gangbare vleeskuikens. Een vleeskuikenhouder gaat zo van 200.000 gangbare naar 100.000 één ster Beter Leven vleeskuikens. Het kabinet wil de vergunning voor de 200.000 gangbare vleeskuikens afpakken, zodat de vleeskuikenhouder nooit terug kan naar dat aantal. Ook niet wanneer de marktsituatie hierom vraagt. Dit kan nu juridisch nog niet, maar het kabinet wil dit juridisch mogelijk maken. „Wanneer een melkveehouder nu minder melkvee houdt dat waarvoor hij een vergunning heeft, bijvoorbeeld 70 koeien in plaats van 100 vergunde, dan wil het kabinet die 30 koeien ook afpakken. Zo gaat de stikstofuitstoot van een veehouderij nooit meer omhoog, het doel van de plannen.”
Op slot
Spithoven verwacht dat heel Nederland binnenkort op slot zit door de stikstofproblematiek. „De veehouderij kan geen nieuwe vergunningen meer aanvragen, en de industrie straks ook niet meer.” Stichting Stiktstofclaim bereidt meerdere rechtszaken voor tegen de stikstofplannen. Spithoven verwacht gunstige uitspraken voor de veehouders. „Zet de bedrijfsontwikkeling een tijdje on hold en wacht de uitspraken van onze rechtszaken af.”
Oplaat vraagt alle veehouders om in maart aanstaande boervriendelijke partijen te stemmen bij de Provinciale statenverkiezingen, en ook vrienden, familie en bekenden te vragen dit te doen. „Het kabinet heeft de stikstofplannen opgesteld en de provincies moeten ze uitvoeren. Wanneer de Provinciale verkiezingen een politieke aardverschuiving geven, is er minder draagvlak voor de stikstofplannen van het kabinet. De kans bestaat dat het kabinet omvalt omdat het veel van zijn plannen niet meer kan uitvoeren, omdat er geen draagvlak voor is in de Eerste Kamer. De leden van de Eerste Kamer worden namelijk door de Provinciale Staten opnieuw gekozen. Zij moeten de plannen van het kabinet en de Tweede Kamer goedkeuren.”
Onteigenen
Als een veehouder van de provincie een aanbod krijgt voor de opkoop van zijn bedrijf, raadt de NVP aan om een taxatierapport op te vragen van voor de bekendmaking van de stikstofkaart in juni dit jaar. Voor de bekendmaking van deze stikstofkaart waren veehouderijen nabij natuurgebieden namelijk meer waard.
Spithoven sluit zich aan bij dit advies. In tegenstelling tot veel veehouders is hij niet bang voor onteigening. „De overheid kan geen veehouder onteigenen vanwege te hoge stikstofuitstoot. Dat is juridisch onmogelijk. Om een veehouderij te kunnen onteigenen, moeten er ook andere beweegredenen zijn, zoals bijvoorbeeld de aanleg van een nieuwe snelweg. Meestal zijn die er niet. Bij de rechter staat de veehouder dus sterk bij plannen voor onteigening. Wie zijn bedrijf wil verkopen aan de provincie, kan dat doen. Maar alleen voor een marktconforme prijs en laat je niet onder druk zetten wanneer de provincie dreigt met onteigening”, adviseert Spithoven.
Eén pluimveehouder gaf tijdens de bijeenkomst aan open te staan voor opkoop. „Moeten we geen eieren voor ons geld kiezen? Het kabinet wil de veehouderij weg hebben uit Nederland. We kunnen wel blijven tegenstribbelen, maar ook ingaan op een opkoopvoorstel”, zei hij. Spithoven: „Als je wilt doorgaan als pluimveehouder, hoef je niet te stoppen. Bedrijfsontwikkeling is de komende tijd lastig maar onteigening alleen vanwege stikstof kan juridisch niet. Stop alleen als je echt wilt stoppen. Dat doe je namelijk maar één keer. In de komende tijd zijn er verschillende rechtszaken waardoor het stikstofbeleid van het kabinet een andere wending kan krijgen ten gunste van de veehouderij. Wacht die het komende halfjaar even af.”
‘Onbetaalbare boetes dreigen voor PAS-knelgevallen’ Stichting Stikstofclaim pleit voor een schadevergoeding voor PAS-knelgevallen, maar in plaats daarvan komt het kabinet met onbetaalbare boetes. Voorzitter John Spithoven is verbaasd: „Veel veehouders hebben voorgaande jaren een PAS-melding gedaan omdat dat destijds moest volgens wet- en regelgeving. Hoewel ze hebben voldaan aan de destijds geldende wet- en regelgeving, maakt het kabinet daar nu een groot probleem van. Bij enkele melkveehouders in Overijssel wil de provincie nu handhaven. Deze melkveehouders krijgen onbetaalbare boetes als ze niet teruggaan naar hun oorspronkelijke dieraantal uit hun vergunning uit de jaren ’90. Deze melkveehouders hebben te goeder trouw gehandeld door een PAS-melding te doen bij hun gemeente. Wij pleiten voor een schadevergoeding voor PAS-melders, maar in plaats van wil Overijssel gaan handhaven”, zegt Spithoven zwaar geïrriteerd.
„Als Stichting Stikstofclaim staan we deze melkveehouders bij. We zijn informatie aan het verzamelen en stappen naar de rechter wanneer Overijssel daadwerkelijk wil handhaven. Ik ben ervan overtuigd dat we deze rechtszaken tegen de provincie gaan winnen.”
‘Grondwaterpeil verhogen, betekent einde van melkveehouderij in veenweidegebied’ Het kabinet is van plan het grondwaterpeil met 20 centimeter te verhogen in veenweidegebied aangezien de grond dan meer stikstof zou vasthouden en dit goed is voor de natuur. Melkveehouders in deze gebieden zijn hier fel op tegen en voorzitter John Spithoven van Stichting Stikstofclaim ook: „Het grondwaterpeil met 20 centimeter verhogen, betekent het einde van de melkveehouderij in veenweidegebied. De grond is dan veel te nat om het land te bewerken met landbouwmachines, zelf in de zomer. Als het land niet bewerkt kan worden, kan er ook niet bemest en geoogst worden. Dan heeft melkveehouderij in deze gebieden geen bestaansrecht meer. Koeien moeten namelijk voldoende ruwvoer hebben.”
Bron: Pluimveeweb
Comments