Boeren die overstappen van veeteelt op akkerbouw. Dat is de eerste optie om de stikstofuitstoot in Nederland te verkleinen, zei minister Christianne van der Wal (Stikstof) in de Volkskrant. Maar het is nog helemaal niet duidelijk voor welke boer dit haalbaar is en wie zo'n omschakeling dan betaalt.
Boerenorganisatie LTO Nederland beaamt dat er boeren zijn voor wie de optie uitkomst kan bieden. "Maar er zijn obstakels. Zo is de grond lang niet overal geschikt voor akkerbouw. Er groeit wel gras voor bijvoorbeeld melkhouderijen, maar andere gewassen gaat lastiger."
PPP-Agroadvies, een organisatie die melkveehouders helpt, bevestigt dat. "Grond kan niet ineens geschikt zijn voor akkerbouw. Zo is veengrond te nat en te laag om überhaupt akkerbouw toe te staan", legt woordvoerder Linda Brouwer uit.
Het betekent onder meer dat boeren in West-Nederland en West-Friesland vrijwel zeker geen gebruik kunnen maken van de optie. "Daar kun je alleen gras telen", verzekert Brouwer.
Wat vindt de boer zelf van de oplossing?
NU.nl sprak met boer Leo. Hij is een melkveehouder uit het Twentse Lemselo.
Leo: "Om de verandering aan te kunnen zal ik extra grond nodig hebben. Anders behoud ik mijn inkomen niet. Hier in Twente heb je veel boeren met kleine percelen. Zij hebben meer hectaren nodig."
Hij erkent dat hij niet voldoende kennis heeft van het kweken van alle gewassen. Ook zal hij een deel van zijn machines moeten vervangen. "Hooibaalmachines zal ik dan niet meer nodig hebben."
De boer voorziet nog een ander probleem. "Ook mijn loonwerkers zullen andere kennis moeten gaan opdoen bij een verandering. Áls ik mijn bedrijfsvoering zou aanpassen, vermoed ik dat het zo'n drie jaar duurt."
Onduidelijk wie omscholing en nieuwe machines betaalt
Boeren moeten de omschakeling ook wíllen maken, vervolgt de LTO-woordvoerder. Hij benadrukt dat het om een heel andere werkwijze gaat. Veel boeren zullen bijscholing en andere machines nodig hebben.
Het is nog niet duidelijk wie dat dan zou betalen. LTO Nederland ziet "ambities" in overheidsplannen om ontwikkeling van de boeren te stimuleren. Een woordvoerder van het ministerie voor Natuur en Stikstof zwakt die verwachting af. "Er zijn nog geen vaste afspraken over gemaakt. De overheid hoeft ook niet altijd klaar te staan met de portemonnee als verandering noodzakelijk is. Dat is ook deel van het ondernemerschap."
Bij overstap van veeteelt naar gewassen is meer grond nodig
Brouwer ziet nog een ander heikel punt. Zo hebben boeren veel meer grond nodig om met akkerbouw hetzelfde te verdienen als met veeteelt. "En ze zullen moeten leren om meerdere gewassen te oogsten, om het hele jaar door geld te verdienen met hun land."
LTO Nederland benadrukt dat het aanpassen van boerenbedrijven niet de enige optie is om de stikstofuitstoot te verminderen. Zo heeft het kabinet ook geopperd om boerenbedrijven te verplaatsen en te innoveren. Daarnaast zijn er kleinere technieken die stikstofuitstoot reduceren, zoals het land anders bemesten. "Wij denken dat de grootste oplossing bij het innoveren ligt."
Het ministerie voor Natuur en Stikstof erkent in een reactie aan NU.nl dat de eerste optie niet voor alle boeren geschikt is. Mede daarom is er geen verwachting van hoeveel boeren gebruik gaan maken van de optie. "Het hangt onder meer af van welke grond aanwezig is, maar niet elke boer kan overal deze verandering maken."
Comments