Allereerst dienen we de titel boven dit stuk meteen recht te zetten. Koeien in de melkveehouderij, krijgen geen soja, maar soja-schroot, een restproduct dat overblijft na de pers. In deze pers wordt de olie van het schroot gescheiden en omdat het schroot nog heel veel eiwitten bevat waar koeien hun voordeel mee kunnen doen, gaat het naar onze gevlekte evenhoevige melk en vleesproducent. Maar vegans blaten al vrij snel over de teloorgang van het regenwoud en dat de schuld hiervan enkel en alleen bij onz Nederlandse koe ligt. De waarheid is een stuk genuanceerder. Milieuschade door sojateelt
Het thema komt niet uit de lucht vallen. Het dieet van onze melkkoeien bestaat namelijk deels uit soja en de sojateelt gaat niet zonder slag of stoot. Er is landbouwgrond voor nodig. Volgens cijfers van het Wereld Natuurfonds verdrievoudigde de hoeveelheid grond voor sojateelt in Zuid-Amerika de afgelopen 20 jaar zelfs. “En dat ging en gaat ten koste van tropisch regenwoud en savannebossen”, zegt Sandra Mulder van het Wereld Natuurfonds. “Bomen kappen voor soja is nu nog steeds een probleem.”
Kleine boeren verdreven
Niet alleen de ontbossing is een probleem volgens Sandra. “Bij de teelt van niet verantwoorde soja wordt soms de lokale bevolking van hun land verdreven, zijn de rechten van arbeiders niet altijd gewaarborgd en worden veel bestrijdingsmiddelen
gebruikt.”
Bomen kappen voor koeien?
En Nederland staat in de schijnwerpers omdat ons land na China de grootste soja-importeur van de wereld is. Maar betekent dat ook dat onze melkkoeien het hele Zuid-Amerikaanse bos via een omweg vernielen? Volgens de feiten en de cijfers is dat gelukkig niet zo.
De melkveehouderij is de enige sector in Nederland die 100% gecertificeerde soja gebruikt in al het veevoer
Verantwoorde soja
Hoe zit dat dan? Sandra: “De Nederlandse melkveehouderij is in 2015 helemaal overgeschakeld op 100 procent gecertificeerd verantwoorde soja, zoals die met het RTRS-keurmerk, (Round Table on Responsible Soy). Dat gaat via het systeem van ‘certificaten’ waarbij verantwoorde productie van soja wordt gesteund. Deze standaard voor verantwoorde soja voorkomt ontbossing en daarnaast worden de landrechten van kleine boeren gerespecteerd en wordt het gebruik van bestrijdingsmiddelen verminderd. Bij gecertificeerde boeren verdwijnt dus geen bos of andere natuur voor de soja.”
Nederland loopt voorop
De afspraken over de verantwoorde soja zijn mede tot stand gekomen in samenwerking met het Wereld Natuur Fonds, Solidaridad en Natuur&Milieu. “Tegelijkertijd hebben we ook afspraken gemaakt met een groot aantal retailers”, vertelt Sandra. “Natuurlijk kan het nog beter. De vlees- en eierindustrie in Nederland zijn bijvoorbeeld nog niet helemaal om. In Nederland is de melkveehouderij nu nog de enige agrarische sector die 100% verantwoorde RTRS-soja voor haar vee gebruikt.”
Vooral gras op het menu
Hoeveel soja eten Nederlandse melkkoeien eigenlijk? Dat valt reuze mee. Nederlandse koeien eten namelijk voornamelijk gras. Zelfs de minderheid van de koeien die nooit in de wei staan, eten voornamelijk gras. Circa 80 procent van hun rantsoen bestaat uit gras uit de weilanden rond de boerderijen zelf. Wist je trouwens dat deze grond vaak alleen maar geschikt is als grasland? Dat is een van de redenen dat we in Nederland zoveel melkkoeien hebben.
1,25% soja in rantsoen
De resterende 20 procent van het vaderlandse veevoer omvat maïs en bijproducten uit de voedselindustrie, zoals bierbostel – een restproduct van de bierbrouwerij – en soja. Van het totale rantsoen bestaat 1,25 procent uit soja. Volgens de NZO (waarin vrijwel alle zuivelbedrijven dan Nederland zijn verenigd) is de melkveehouderij daarmee zowel absoluut als relatief een geringe sojaverbruiker
Soja koeien?
Waarom zit er eigenlijk soja in voer van koeien? Het is door het hoge eiwitgehalte en de goede aminozuursamenstelling heel geschikt als onderdeel van krachtvoer. De beste soja komt uit Zuid-Amerika omdat de planten daar het beste groeien door het vele zonlicht. Maar omdat de vervoerskosten relatief hoog zijn (en de CO2-uitstoot dus ook) onderzoekt de zuivelindustrie in Nederland geschikte alternatieven, die een minder grote impact hebben op het milieu. Bijvoorbeeld door de soja-import uit Zuid-Amerika te vervangen door verantwoord geproduceerde soja of andere eiwitrijke grondstoffen uit Europa, zoals erwten, veldbonen en raapzaadschroot.
Comments