Bij de achterban en afdelingen van de VVD op het platteland is onvrede over de landelijke partijkoers. Politiek actieve leden van de partij, waaronder gemeenteraadsleden en Statenleden in meerdere provincies, hebben grote moeite met het stikstofbeleid van het kabinet-Rutte IV.
In gesprekken die BNR met deze VVD'ers voerde, uiten ze stevige kritiek op de huidige koers. Hun vrees is dat de steun voor de liberalen in agrarische gebieden verdampt, onder meer ten gunste van de BoerBurgerBeweging (BBB). Verschillende volksvertegenwoordigers en prominente leden uit plattelandsregio's zegden hun lidmaatschap al op.
In het andere artikel over dit nieuwsverhaal, lees je hoe VVD-Statenleden uit Friesland, Drenthe en Limburg aankijken tegen de stikstofplannen en de lijn van hun partij. Hieronder lees je de reactie van de andere kritische politici en leden die BNR sprak.
Philip Thomaes, gemeenteraadslid in de agrarische gemeente Sluis
‘Ik ben kritisch ten aanzien van het landelijk beleid van de VVD. Ik twijfel aan de realiteitszin van een aantal mensen in Den Haag, en zet grote vraagtekens bij het stikstofbeleid. Vanuit Sluis trachten we bij te sturen door zaken aan de orde te stellen richting de landelijke VVD, waarvan wij vinden dat deze aandacht en correctie vergen, zoals het stikstofbeleid. Je moet dan toch constateren dat Caroline van der Plas meer de taal van het platteland spreekt.’
Erik Jan Bennema, Statenlid in Groningen
Bennema snapt en ziet de zorgen. Hij herkent ook het gevoel dat ‘het Westen bepaalt’, maar vindt wel dat je als provincie zelf de regie kunt en moet nemen. Hij vindt daarnaast de lat van het regeerakkoord ‘wel een beetje erg hoog’ liggen, vooral op gebied van het stikstofbeleid, en vraagt zich af of de doelstellingen haalbaar zijn. Toch is hij ook optimistisch. ‘In Groningen kunnen we dit wel, maar de situatie is hier makkelijker dan in Drenthe of de Gelderse vallei.’
Melkveehouder Bert Zandman, voormalig lid van de schaduwfractie van de VVD in Ommen.
Zandman stemde twintig jaar VVD en was negen jaar lid van de partij. Dat lidmaatschap heeft hij opgezegd.
‘Het platteland wordt totaal niet gehoord in Den Haag. Ze vinden ons gewoon niet belangrijk. We kunnen schreeuwen wat we willen, maar we komen er niet door. De VVD heeft ons als een baksteen laten vallen. Ik kan niet meer aan boeren uitleggen waarom de VVD een goede partij voor hen is. De landbouw wordt weggezet als vervuilende ondernemers die zo snel mogelijk moeten verdwijnen uit Nederland. Maar niemand beseft: elke kip, koe, en varken die hier verdwijnt, gaat ergens anders ter wereld heen, in veel mindere omstandigheden.’
Lees ook | Beleid om veestapel te verkleinen nog niet heel succesvol
‘Ze besteden miljarden aan de verkeerde dingen, en er gaat veel te weinig geld naar innovatie van de landbouw. Als er opnieuw gestemd zou worden, weet ik zeker dat de BBB er heel veel stemmen van de landbouw bij krijgt. Elke boer bedankt voor de VVD.’
Stefan te Selle, voormalig gemeenteraadslid in Winterswijk, voorzitter LTO Noord afdeling Oost Achterhoek en melkveehouder
‘Ik ben nog lid van de VVD, vooral om mijn kennis over het buitengebied en de agrarische sector te delen. Wel heb ik sinds een jaar of twee grote twijfels over mijn lidmaatschap. Ik mis het DNA van de VVD waarvan ik destijds lid werd, nuchter, zakelijk en met verstand van zaken. Punten die bijvoorbeeld BoerBurgerBeweging juist wél in de Kamer en het debat brengt. De agrarische sector in zijn geheel, wordt niet begrepen door politiek Den Haag. Er is bij veel politici een gebrek aan kennis van de praktijk, we worden modelmatig en vanachter het bureau bestuurd.’
Mieke Bos, ruim twintig jaar raadslid in Menterwolde, Midden-Groningen
Bos heeft per 1 januari haar VVD-lidmaatschap opgezegd uit onvrede.
‘Waarom moet er iets kapot waar we goed in zijn? Het landelijk beleid verkwanselt de landbouw. Daar maak ik me zorgen over. Ik hoor uit alle hoeken dat de agrarische sector zich steeds minder gehoord voelt binnen de VVD, en zich eigenlijk gewoon in de steek gelaten voelt. Mensen haken af. Er wordt wel met ons gesproken, ook over stikstof, maar er wordt niets mee gedaan.’
Wim Tutert, Statenlid in Overijssel
Tutert rekent zichzelf tot de ‘kritische leden’, maar heeft ook vertrouwen in hoe de plannen uiteindelijk uit zullen pakken.
‘Ik vind de stikstofplannen heel ambitieus en heel veel geld kosten, maar het valt of staat met de uitwerking. Ik heb er vertrouwen in dat die uitwerking goed kan zijn. Het belangrijkste is toekomstperspectief voor de boeren. Zij willen niet dat elke keer de spelregels veranderen. Daar blijven we kritisch naar kijken.’
Tutert hoort, en begrijpt de zorgen van agrariërs. Toch begrijpt hij dat de invloed van deze groep relatief klein is, omdat de meeste Kamerleden uit stedelijke gebieden komen, en daar nu eenmaal ook de meeste mensen wonen. Hij hoort nog niet dat VVD’ers massaal overstappen naar de BoerBurgerBeweging, maar denkt wel dat sommigen deze keuze bij volgende Statenverkiezingen zullen maken.
Klaas Jan Jensma, 25 jaar VVD-lid en akkerbouwer
Jensma had bestuurlijke functies en zat in de steunfractie Leeuwarderadeel. Ook stond hij op de lijst bij de vorige waterschapsverkiezingen.
‘Ik was dit jaar te laat met opzeggen van mijn lidmaatschap, maar ik ben er helemaal klaar mee. Met het opstellen van het verkiezingsprogramma begon het al te jeuken, maar het regeerakkoord is onmogelijk uit te voeren. Het ontbreekt mensen aan realiteitszin, vooral in de Randstad. Het achtergestelde gevoel is hier heel groot. Er is een gebrek aan praktijkervaring bij politici. Mensen praten mee, om zo een politiek baantje te krijgen. De stikstofregels zijn rigide, ik voorzie een kaalslag van het platteland. De VVD is haar agrariërs al kwijt.’
Mirjam Nelisse, Statenlid in Zuid-Holland en kandidaat bij de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen
Nelisse maakt zich zorgen over het uitkopen en onteigenen van boeren. Ze vindt dat er meer aandacht moet zijn voor leefbaarheid op het platteland. Om het stikstofprobleem op te lossen zou er wat haar betreft meer geld moeten gaan naar innovatie.
‘Het uitkopen en onteigenen kun je maar één keer doen. Het is geen structurele oplossing.’ Wel heeft ze het idee dat naar geuite zorgen geluisterd wordt binnen de VVD, en heeft ze er vertrouwen in dat de kabinetsplannen uiteindelijk goed uit zullen werken.
Johan Barendregt, lid van het Thematisch Netwerk Landbouw, Natuur en Voedsel binnen de VVD en akkerbouwer
‘Als ik collega-boeren spreek, die weten dat ik bij de VVD zit, dan kan ik het verhaal van de VVD niet meer uitleggen. Dat is eigenlijk zo sinds de verkiezingen. Ik sta nog wel op de lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen, maar stel me niet actief op omdat ik het landelijke verhaal niet uit kan leggen. We zijn het normaal gaan vinden dat we een soort politieke cultuur van Excel-bestandjes hebben, waar je getalletjes en geld in zet. Maar in de praktijk is het zo dat als je heel Nederland leeghaalt, je nog steeds niet voldoet aan de stikstofeisen.’
‘De VVD raakt haar agrarische achterban kwijt. Er wordt veel geld overal tegenaan gesmeten, maar de onderliggende problemen worden niet opgelost. Politici in de Kamer zijn politicologen en missen praktijkkennis, kennis uit het veld.
De opkomst van BBB Boerburgerbeweging is hierdoor te verklaren. De zorgen leven breed, en veel mensen neigen naar de BBB. De hardliners zijn allang weg bij de VVD, maar nu dreigt ook het redelijke midden van de landbouw te vertrekken.’
留言